Uzay, evrende bulunan milyarlarca yıldıza rağmen hala karanlıktır. Peki Uzay Neden Karanlıktır? Olbers Paradoksu Nedir? Güneş Dünyamızı Aydınlatırken Uzay Neden Karanlıktır? İşte Uzay Karanlığı ile ilgili tüm detaylar…
Uzay Neden Karanlıktır?
Soru gayet basit gibi görülebilir, fakat bunu cevaplamak biraz karmaşıktır. Johannes Kepler, Edmond Halley gibi birçok bilim insanı yüzyıllar boyunca bu soruya cevap bulmaya çalıştı. Dünya atmosfer ile çevrilidir. Atmosfer içerisinde su damlacıkları, gaz ve tozlar bulunur. Güneşten gelen ışınlar atmosfer içerisindeki bu maddelere çarpar ve her yöne dağılır. Dağılan ışınların cisimlerden yansıyarak gözümüze gelmesi sayesinde, cisimleri ve onların sayısız tondaki renkleri görebiliyoruz. Yani eğer uzayda ışığın çarpıp gözümüze geleceği bir durum olmazsa etrafı karanlık görürüz. Uzayın boşluk olduğunu düşünürsek, bu durumu anlayabiliriz. Örneğin Ay’dan Dünyaya bakıldığında Ay’ın atmosferi bulunmadığından etraf karanlık görünür. Beyin yakan kısım burada başlıyor, eğer tüm evrendeki milyarlarca yıldız, çevresine ışık saçıyorsa Dünya’dan bakan birinin evreni karanlık değil, aydınlık olarak görmesi gerekmez midir? Fakat bunun böyle olmadığını biliyoruz. Bu durum Olbers paradoksu olarak biliniyor.
Olbers Paradoksu Nedir?
Bu paradoks Heinrich Olbers tarafından 1823 yılında ortaya atılmıştır. Bu paradoksu çözmek için çok sayıda açıklama üretilmiştir. Bunlardan en iyisi ve şuan geçerli olan açıklama, evrenin sonsuz olmadığı kullanılarak yapılan açıklamadır. Evren yaklaşık 14.7 milyar yaşında olduğunu biliyoruz yani biz sadece gezegenimize 14.7 milyar ışık yılı uzaklığındaki yıldızları görebiliriz. Yani yıldızlardan çıkan ışık ışınları henüz bize ulaşmış değiller. Uzayın karanlık olmasının bir diğer nedeni ise şu şekilde açıklanır.
Işığın bir dalga boyu ve frekansı vardır, ışık yalnızca belli bir aralıktaki dalga boyunda görünür hale gelir. Bu aralıktan büyük ve küçük dalga boylarında ışığı göremeyiz. Işık kaynağı sizden uzaklaşıyorsa, ışığın dalga boyu büyür. Evrenin genişlediğini ve yıldızların bizden uzaklaştığını düşünürsek, dalga boyu büyüyen ışık, kırmızıya kayar ve görünür bölgenin dışında kalır bu nedenle gözle görülemez. Küçük bir örnekle açıklarsak, örneğin kaldırımda yürüyorsunuz bu sırada, bir araba hızla, size doğru geliyor, araba uzaklaştıkça arabadan gelen sesin değiştiğini fark edersiniz. Bu etkiye Doppler Etkisi adı verilir.
Güneş Dünyamızı Aydınlatırken Uzay Neden Karanlıktır?
Uzayda, ışık kaynaklarından çıkan ışınları yansıtacak bir tabaka yoktur. Işık saçan güneş ve yıldızlardan çıkan ışık ışınları uzayın dört bir tarafına savrulur. Bir yerden yansımadığı içinde tekrar bize gelmezler. Bize geri gelen ışınlarda vardır; en güzel örneği dünyanın uydusu, aydır. Güneşten gelen ışık ışınları aydan yansıyarak gözümüze gelir. Bu şekilde ayı aydınlık görürüz. Aynı şekilde aslında ışık saçmayan gök cisimlerini de ışık kaynaklarından gelen ışınların yansıması ile görürüz. Uzayı karanlık görmemizin nedeni de budur. Çevresini sarmalayan ve aynı zamanda ışığı yansıtan bir cisim olmadığı için baktığımızda gözümüze yansıyan ışın gelmediği için her yer bizim için karanlıktır. Eğer yansıyan ışınlar varsa bile göremememizin 2. bir nedeni vardır: Karanlık madde. Karanlık maddenin, şimdiye kadar yapılan araştırmalar sonucunda uzaydaki enerjiyi emdiği ortaya çıkmıştır. Işıkta bir enerji olduğuna göre ışık ışınları karanlık madde tarafından emilir. Eğer uzayın bir sınırı varsa bile karanlık maddeler bu ışınları emmektedir. Üçüncü ve son açıklama ise evrenin genişliğiyle ilgilidir. Eğer evrenin X ışık yılı önce oluştuğunu ve genişleme hızının bu X ışık yılı hızından daha büyük olduğunu varsayarsak, uzayı çevreleyen bir katman varsa bile ışık kaynaklarından çıkan ışınlar daha uzayı çevreleyen cisimden yansımamış ve gözümüze gelmemiştir. Eğer uzay tek bir noktadan genişlemiyorsa tüm noktaları genişlemekte ise bu ışınların gözümüze hiçbir zaman gelmeme olasılığı bile vardır.