Agorafobi, kelime anlamıyla “alan korkusu”, bir insanın açık alanlarda bulunmaktan, evden dışarı çıkmaktan, özellikle kalabalık mekânlara gitmekten korkmasıdır. Bu korkunun temelinde, kişinin kendini o alanda tehlikede hissetmesi vardır. Aslında, daha doğru ifade etmek gerekirse, güvenli alandan uzak durma korkusu olarak da tanımlayabiliriz. Peki Dışarı Çıkma Korkusu Nedir? Dışarı Çıkma Korkusu Kimlerde Görülür? Dışarı Çıkma Korkusu Belirtileri Neler? Dışarı Çıkma Korkusunun Nedenleri Nedir? Dışarı Çıkma Korkusunun Tedavisi Nedir? İşte Dışarı Çıkma Korkusu (Agorafobi) hakkındaki tüm detaylar…
Dışarı Çıkma Korkusu Nedir?
Agorafobi, kelime anlamıyla “alan korkusu”, bir insanın açık alanlarda bulunmaktan, evden dışarı çıkmaktan, özellikle kalabalık mekânlara gitmekten korkmasıdır. Bu korkunun temelinde, kişinin kendini o alanda tehlikede hissetmesi vardır. Aslında, daha doğru ifade etmek gerekirse, güvenli alandan uzak durma korkusu olarak da tanımlayabiliriz.
Agorafobi de bir duygulanım bozukluğudur. Agorafobi sözcüğü eski Yunanca dan gelmektedir. Agora pazar yeri, toplantı yeri, geniş meydan anlamına, fobi ise korku anlamına gelmektedir. Fobiler arasında sık görülen agorafobi, eskiden yalnız meydanlardan, açık yerlerden korku olarak bilinirdi. Şimdi çok daha geniş bir anlam taşımaktadır. Bu kişilerde gördüğümüz bazı ortak özellikler arasında, tek başına dışarıya çıkamama ve yanlarına başka bir kişiyi de alma, kalabalık caddelerden geçememe, kalabalık mağaza, marketlere girememe, kapalı ortamlar (tünel, köprü ve asansörler gibi) ve kapalı araçlar (metro, otobüs, uçak gibi) dan kaçınma sayılabilir. Rahatsızlık ilerlediğinde, kişiler evlerinden çıkmayı tamamen reddedip, çevrelerindekileri de kendileri gibi evde tutmaya zorlayabilirler. Sosyal ilişkiler bozulup, boşanmalara yol açabilir.
Dışarı Çıkma Korkusu Kimlerde Görülür?
• Agorafobi vakaları genelde Panik Bozukluğa bağlı olarak ortaya çıkar. Kişiler önce panik nöbetler geçirirler ve bu nöbetleri geçirdikleri yerlerden daha sonra uzak durmayı seçerler. Yalnız başlarına sokağa çıkamazlar, panik nöbeti geçirdikleri yerlere gitmek istemezler.
• Panik bozukluğa bağlı olmadığı zamanlar, anksiyete sonucu ortaya çıkar ve anksiyetenin ortaya çıktığı durumlardan kaçınmaya götürür. Anksiyete, halden ve gelecekten endişe etmektir. Evden çıkmakta, kitle ulaşım araçlarını kullanmakta veya süper markette kuyruğa girmekte kişiler, hep bu sonuçları düşündüklerinden zorlanırlar.
• Bazı vakalar derinlemesine incelendiğinde çocukluk dönemlerinde yaşadıkları yalnızlık korkularının bulunduğu gözlemlenmiştir. Sevgi ihtiyacı içerisindeki çocuk anne babanın kavgalarından, evi terk etmelerinden aşırı derecede etkilenmiştir. O günlerde gizli kalan, bastırılan korkular, yıllarla birlikte gelişip filizlenir ve koskoca çınarlar olur. Dışarısı, kişinin, başkalarınca görülmesi anlamına da geldiğinden, yalnız başına dışarı çıkan cinsel anlamda da kendisini korumasız, yalnız ve çaresiz hisseder. Cinsel baskıların temelini teşkil ettiği agorafobi vakaları da çoktur. Ve bu sebeple de kendini evlerine kapatan vakalar vardır.
Dışarı Çıkma Korkusu Belirtileri Neler?
Hastalığın en temel belirtisi panik krizleridir. Fakat genel anlamda iki türlü belirtisi vardır.
• Psikolojik Belirtiler
Korku, stres, depresyon, endişe ve kişinin ölecekmiş gibi hissetmesi olarak kendini gösterir.
• Fizyolojik Belirtiler
Hızlı nefes alıp verme, aşırı terleme, baş dönmeler, bayılma ve kalp ritminde bozukluklar gibi durumlarda kendini gösterir.
Dışarı Çıkma Korkusunun Nedenleri Nedir?
1. Biyolojik Etkenler
Agorafobinin sinir sistemindeki bağlantılarda meydana gelen aksaklıklardan dolayı oluştuğu sanılmaktadır.
2. Genetik Etkenler
Uzmanlar tarafından ailesinde agora fobi rahatsızlığı bulunan bireylerin diğer bireylerden 8 kat fazla risk altında bulunduğu söylenmektedir.
3. Psikososyal Etkenler
Çocuklukta yaşanan bazı durumların ileriki yaşantıda agora fobiye neden olabileceği belirtilmektedir. Çocukken ebeveyn kaybı yaşayan bir bireyin erişkinlikte agora fobi rahatsızlığıyla karşı karşıya kalması muhtemel sonuçlardan biridir.
Dışarı Çıkma Korkusunun Tedavisi Nedir?
Dışarı Çıkma Korkusunun tedavisinde öncelikle uzman doktor panik durumunu kontrol altına almak için bazı psikolojik yöntemler uygular. Panik durumu olumlu sonuç verdikten sonra ilaç tedavisi ile psikolojik belirtiler kontrol altına alınır. Hastalığın tedavisi kontrol altına alındıktan sonra ilaç kullanımı ile devam eder.