Kariye Camii

21 Ağustos 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ibadete açılan Kariye Camii Nerede? Tarihi Ne? Yapısı Nasıl? Detaylar…

kariye-camii
Yayınlanma Tarihi : 2020-08-25 22:39:19

21 Ağustos 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ibadete açılan Kariye Camii Nerede? Tarihi Ne? Yapısı Nasıl? Detaylar… 

Kariye Camii Nerede?

Kariye Camii veya eskiden Azize Kurtarıcı Hora Kilisesi olarak bilinen İstanbul'da Karagümrük semtinde Edirnekapı bölümünde bulunan bir camiidir. 

Kariye Camii’nin Tarihi Ne?

İlk önce manastır olarak 534 yılında I. Justinianus döneminde Aziz Teodius tarafından yapılmıştır. 11. yüzyılda I. Aleksios'un kayınvalidesi Maria Dukaina tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. 1204-1261 yıllarındaki Latin istilasında harap olan manastır Teodor Metokhites tarafından 14. yüzyılda onarılmıştır. Dış narteks ve pareklezyon bu dönemde yapıya eklenmiştir. Bina Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethinden 58 yıl kadar sonra 1511 yılında Sultan II. Bayezid sadrazamlarından olan Atik Ali Paşa tarafından camiye tevdi edilmiştir ve "Atik Ali Paşa Camii" veya "Kariye Camii" olarak anılagelmiştir. Bu dönüştürme sırasında bu eski kilisenin duvaraları üzerinde bulunan mozaik ve freskler sıva ile kaplanmıştır. Fakat cami olarak yapıya sadece köşesindeki minare ve içeride güneydoğu köşesindeki mihrap eklenmiş ve yapının orijinalliğinin korunmasına çalışılmıştır.

Kariye Camii Ne Zaman Müze Olmuştur?

Kariye Camii Bakanlar Kurulu'nun 29 Ağustos 1945 tarihinde aldığı karar ile müzeye çevrilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki “Amerika Bizans Enstitüsü ” ve “Bizans İncelemeleri İçin Dumbarton Oaks” tarafından, bu camideki sıvalar altında kalmış mozaik ve freskler ile birçok kez depremlerden zarar görüp restore edilmiş yapının restorasyonu için çalışmalara sponsorluk verilmiştir. Bu restorasyon çalışmaları, adı geçen Amerikan akademik kurumları mensupları olan Thomas Whittemore ve Paul A. Underwood idaresi altında başlatılmıştır. 1948'den 1958'e kadar yapılan çalışmalar sonucunda tüm mozaik ve freskler ortaya çıkarılmıştır.

Kariye Müzesi Ne Zaman Camii Olmuştur?

Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 1945 tarihinde aldığı kararla müzeye çevrilen Kariye Camii, Danıştay 19'uncu Dairesi'nin 2019 yılında aldığı kararla camiye dönüştürülmüştür. 21 Ağustos 2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile de ibadete açılmıştır.

Kariye Müzesinin Camii Olmasına Gelen Tepkiler Ne?

Yunanistan, İstanbul'da Bizans döneminden kalma Kariye Müzesi'nin camiye dönüştürülmesi kararına tepki göstermiştir. Yazılı açıklama yapan Yunanistan Dışişleri Bakanlığı karar için, “Dünyanın her yerindeki dindar insanlara ve dünya medeniyetine ait anıtlara saygı duyan tüm uluslararası topluma karşı bir provokasyon” ifadelerini kullanmıştır.

Kariye Camii’nin Mimarisi Nasıl?

Eski adıyla Kariye Kilisesi, tipik bir Bizans yapısıdır. Dışarıdan tuğla duvarlarıyla oldukça sade görünmekle birlikte içi en süslü kiliselerden biridir. Güney cephede uzanan dar uzun tek nefli bir şapel olan "pareklezyon" bir bodrum üzerine yapılmıştır. Üstü kısmen kubbe, diğer kısımları tonozla örtülüdür. Tek apsisi vardır. Bütün batı cephesi boyunca uzanan dış narteks bugünkü cepheyi oluşturur. Yapının orta mekanını örten kubbe yüksek kasnaklıdır. Osmanlı döneminde onarım görmüştür ve ahşaptır. Dış cephelerde yuvarlak kemerler, yarım payeler, nişler ve taş tuğla örgü sıraları ile plastik ve hareketli bir görünüm sağlanmıştır. Doğu cephesi dışa taşkın apsislerle bitmektedir. Orta apsis dıştan yarım kemerli bir "payanda" ile desteklenmiştir. Bu payanda, gotik mimarlıkta yaygın olarak kullanılan bir destek ögesidir. Haç tonozları, yük etkisiyle sütun, paye gibi taşıyıcı destekleri iterek yıkılmalarını önleme amaçlıdır. Yarım kemer biçimlidir, dıştan destek sağlar.

Kariye Camii’sinde Bulunan Mozaiklerin Listesi:

Naos Bölümü

Koimesis (Meryem’in Ölümü)

İsa Mozaiği

Hodogedria (Yol Gösterici Meryem)

İç Narteks Bölümü

Theodoros Metokhites’in Kilise’nin Maketini İsa’ya Sunması

Deesis

İsa ve Ataları

Meryem ve Ataları

Yohakim'in Tapınaktan Kovulması

Kırda Yohakim

Azize Anna'ya Müjde

Altın Kapı'da Buluşma

Meryem'in Doğumu

Rahipler Tarafından Meryem'in Kutsanması

Ebeveynleri Tarafından Meryem'in Kucaklanması

Meryem'in Tapınağa Takdimi

Meryem'in Bir Melek Tarafından Beslenmesi

Eflatun Yün Çilesi

Zekeriya'nın Dua Etmesi

Meryem'in Yusuf'a Emanet Edilmesi

Yusuf'un Meryem'i Eve Götürmesi

Meryem'e Müjde

Meryem'den Ayrılan Yusuf; Yusuf'un Meryem'i Kınaması

Kör ve Dilsiz Adamın İyileştirilmesi

İsa'nın İki Kör Adamı İyileştirmesi

Aziz Petrus'un Kayınvalidesinin İyileştirilmesi

İsa'nın Kanayan Kadını İyileştirmesi

Kurumuş Elli Adamın İyileştirilmesi

İsa'nın Cüzzamlıyı İyileştirmesi

İsa'nın Kalabalığı İyileştirmesi

Dış Narteks Bölümü

Pantokrator İsa

Blakhernitissa Meryem'i

Yusuf'un Rüyası; Beytehem Yolculuğu

Suriye Valisi Cyrenius Önünde Nüfus Sayımı

İsa'nın Doğumu

Müneccimler'in Yolculuğu; Herodes Huzurunda Müneccimler

Rahipleri ve Yazıları Sorgulayan Herodes

Müneccimlerin Doğuya Dönüşü

Mısır'a Kaçış

Masumların Öldürülmesi

Askerlerin Çocukları Öldürmesi

Çocuklarına Ağlayan Kadınlar

Elizabeth ve Yahya'nın Kaçışı

Yusuf'un Rüyası; Kutsal Aile'nin Mısır'dan Dönüşü

İsa'nın Kudüs'e Götürülüşü

Vaftizci Yahya'nın İsa'ya Şahitlik Etmesi ve İsa'nın Vaftizi

İsa'nın Günaha Teşvik Edilmesi

Kana Mucizesi

Ekmeklerin Çoğaltılması

İsa'nın Cüzzamlıyı Tedavi Etmesi

Beytsayda Havuzunda İsa'nın Felçliyi İyileştirmesi

Kefernahum'da İsa'nın Felçliyi iyileştirmesi

Zakkay'ı Çağıran İsa

Kariye Camii’sinde Bulunan Fresklerin Listesi:

Dış Narteks Bölümü

Kuzeybatı’daki Mezar Nişi

Güneybatı’daki Mezar Nişi

İrene Raoulaina Palaiologos’un Mezar Nişi

Pareklezyon Bölümü

Anastasis

İsa’nın Bir Dulun Oğlunu Diriltmesi

İsa’nın Jairos’un Kızını Diriltişi

Son Yargı

Meryem ve On İki Melek

Aziz Ioannes Dameskenos

Aziz Kosmas

Aziz Yusuf

Aziz Theophanes

Yakup’un Merdiveni ve Yakup’un Melekle Güreşi

Musa ve Yanan Çalı

Musa’nın Yüzünü Gizlemesi

Kutsal Eşyaların Taşınması

Ahit Sandığının Taşınması

Ahit Sandığının Yerleştirilmesi

İşaya’nın Kehaneti

Harun ve Oğulları Sunak Önünde

Apsisteki Azizler


Konuyla ilgili sık sorulan sorular

Daha Fazla İçerik