Galataport veya Salı Pazarı Kurvaziyer Limanı Projesi, Karaköy Rıhtımı ile Mimar Sinan Üniversitesi Fındıklı Kampüsü’ne ait olan bina arasındaki sahil şeridinde yer alan bir liman. Peki Galataport Nerededir? Galataport Tarihçesi Nedir? Galataport’un İnşaat Süreci Nasıldır? Galataport’a Ulaşım Olanakları Nelerdir? Galataport Projesi’nin Özellikleri Nelerdir? İşte Galataport hakkındaki tüm detaylar…
Galataport Nerededir?
Galataport veya Salı Pazarı Kurvaziyer Limanı Projesi, Karaköy Rıhtımı ile Mimar Sinan Üniversitesi Fındıklı Kampüsü’ne ait olan bina arasındaki sahil şeridinde yer alan bir liman.
Galataport Tarihçesi Nedir?
1900'lu yıllardan itibaren İstanbul'un en önemli endüstriyel ulaşım ve taşıma alanı olan bu bölgede 1958 yılında Sedat Hakkı Eldem tarafından tasarlanan antrepolar inşa edildi. 1982 yılında bölge turizm merkezi ilan edildi. 1987 yılında yük gemisi girişlerine ve 1988 yılında tırların girişlerine kapatılması nedeniyle antrepolar ve gümrük limanı işlevlerini yitirmeye başladı. 1993 yılında Koruma Kurulu bu bölgeyi Kentsel Sit Alanı yaptı. 2000'li yıllardan itibaren antrepolar kiralanmaya başlandı. 2004 yılında İstanbul Modern açıldı. İstanbul 2 No'lu Koruma Kurulu Antrepo 4'ün İstanbul Modern ve Antrepo 5'in M.S.G.S.Ü. İstanbul Resim Heykel Müzesi olarak korunmasına karar verdi.
İnşaatın başladığı Şubat 2015'e kadar bu alanda gemilerden yükleme, depolama ve boşaltma işlemleri devam etti. Dört antrepodan oluşan, 30,175 metrekare açık alan ve 78,810 metrekare kapalı alana sahip olan limanın uzunluğu ise 1750 metreydi. Burası İstanbul'da kruvaziyer yolcu gemilerinin demirlediği tek nokta idi. İnşaat başladığından beri İstanbul'da kruvaziyer yolcu gemilerinin demirleyebileceği herhangi bir liman yoktur.
Galataport projesinin ilk ihalesini Türkiye Denizcilik İşletmeleri Eylül 2005'te gerçekleştirdi. Bu ihaleyi Sami Ofer’in ortak olduğu Royal Caribbean Cruises konsorsiyum kazandı. İhale bedeli olarak 3 milyar 538 milyon avro önerildi. İstanbul Şehir Plancıları Odası Galataport projesinin inşa edilmesine imkân verecek imar değişikliğinin iptali için dava açtı. Danıştay 6. Dairesi bu imar değişikliğini onaylayan Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kararının yürürlüğünü oybirliğiyle durdurdu.[1]
İkinci ihale Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından gerçekleştirildi. 16 Mayıs 2013 tarihinde yapılan ihaleyi Doğuş Holding 702 milyon dolarlık teklif ile kazandı.
Ocak 2014'te Doğuş Grubu ile Bilgili Holding’e bağlı BLG Capital ile ortaklıkla Salıpazarı Liman İşletmeciliği ve Yatırımları kuruldu. Şubat 2014'ten beri bu şirket Galaport projesi kapsamında faaliyetlerine başladı. Bilgili Holding Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Bilgili projenin Şubat 2015'te başlayacağını duyurdu.
Galataport’un İnşaat Süreci Nasıldır?
Şubat 2015'te başlayan projenin 2018 yılının son çeyreğinde tamamlanması hedeflendiği yetkililer tarafından açıklandı. Temmuz 2016'da Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu izni çıktı.
Ağustos 2016'da projenin finansmanı için 6 Türkiye kökenli banka ile toplam 3.3 milyar TL kredi anlaşmaları yapıldı. Bu anlaşmalara göre Yapı Kredi Bankası 275 milyon avro, Garanti Bankası 255 milyon avro, Türkiye İş Bankası 150 milyon avro, Ziraat Bankası 130 milyon avro, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası 110 milyon avro ve Finansbank 100 milyon avro kredi sağlamayı taahhüt etti.
16 Şubat 2017 tarihinde Karaköy Yolcu Salonu yıkıldı. 1 Mart 2017 tarihinde tarihi Paket Postanesi'nin denize bakan ön cephe duvarı ile kısa yan duvarları ayakta bırakılarak, kalan kısmı yıkıldı.
Galataport’a Ulaşım Olanakları Nelerdir?
Proje Karaköy Rıhtımı ile Mimar Sinan Üniversitesi Fındıklı Kampüsü’ne ait bina arasındaki sahil şeridinde yer almaktadır. Terminal alanı için üç ayrı araç girişi inşa edilecek. Doğudaki ve batıdaki kapılar ana giriş-çıkış hizmetleri verirken, kuzeydekinin vale amaçlı kullanılması hedefleniyor. Kabataş Metro hattı ile bölgeye ulaşmak mümkündür.
Galataport Projesi’nin Özellikleri Nelerdir?
Projenin ana fonksiyonu kruvaziyer terminali veya ona hizmet eden bekleme alanları ve biletleme kontuarları olacak. Bu fonksiyonlara yardım amacıyla devlet otoriteleri için kullanım alanları, duty free dükkânları, teknik alanlar, otel, restoran ve diğer ticari işletmeler de inşa edilecek. Projenin dünyada ilk kez uygulanacak bir sistemle dev cruise gemileri ile varan yolcular limana yapılacak körükle ulaşacaklar. Terminal alanına inşa edilecek rıhtım ile ulaşacak yolcuların pasaport kontrol ve gümrük işlemleri zemin altında yer alacak mekânlarda yapılacak. Yeni terminal ve ek fonksiyonların dünyanın en büyük cruise gemilerin ağırlayacak kapasiteye sahip olması hedefleniyor. Projenin senede 3 milyonu kruvaziyer yolcuları olmak üzere yaklaşık 7 milyon yabancı turiste hizmet vermesi hedefleniyor.
Galataport son dönemde oldukça revaçta olan Survivor 2020 programının final bölümüne ev sahipliği yapmıştır.