Danıştay

danistay

Danıştay

Danıştay, Türkiye Cumhuriyeti’nin yürütme organlarına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organı olup yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini yapan bir yargı kuruluşudur. Peki Danıştay Nedir? Danıştay Ne Zaman Kurulmuştur? Danıştay’ın Tarihçesi Nedir? Şu Anki Danıştay Başkanı Kimdir? Danıştay’ın Kelime Anlamı Nedir? Danıştay’ın Karar Organları Nelerdir? Danıştay’ın Görevleri Nelerdir? İşte Danıştay hakkındaki tüm detaylar…

Danıştay Nedir?

Danıştay, Türkiye Cumhuriyeti’nin yürütme organlarına yardımcı bir inceleme, danışma ve karar organı olup yönetimin yargı yoluyla denetlenmesi görevini yapan bir yargı kuruluşudur.

Danıştay Ne Zaman Kurulmuştur?

Danıştay, 10 Mayıs 1868 yılında kurulmuştur. 

Danıştay’ın Tarihçesi Nedir?

Gülhane Hattı Hümayunu ile Osmanlı tebaasının din ve mezhep farkı gözetilmeksizin can, mal, ırz ve namus gibi tabi haklarının kanun teminatı altına alınacağı devletçe vaat edilmiş, böylece yeni bir hukuk devletinin temel prensipleri ortaya konmuş, idarenin (devletin) de hukuk kurallarına uyması gerekliliği Osmanlı’da kabul edilir bir fikir haline gelmiştir.

Bu dönemde, II. Mahmut tarafından 1837 yılında Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye adında ve günümüz Danıştay’ı ile Yargıtay’ının temelleri olan bir yüksek mahkeme kurulmuş; daha sonra 1868 yılında Sultan Abdülaziz döneminde bu yüksek mahkeme (Meclisi Vâlây-ı Ahkâmı Adliye) ikiye ayrılarak Şura-yı Devlet adıyla Danıştay ve Meclis-i Ahkâm-ı Adliye adıyla Yargıtay kurulmuş; böylelikle, yargı ve yürütme birbirinden ayrılmıştır. Bu iki yargı organından Şura'yı Devlet'e hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idarî uyuşmazlıklara çözüm getirme şeklinde hem "kanun tasarı hazırlama" hem "yargı" görevi olarak iki görev verilmişken, Divan¬ı Ahkâm¬ı Adliye'ye ise yalnızca "yargı" görevi verilmiştir.

Padişah Abdülaziz'in 10 Mayıs 1868 günlü nutkuyla fiilen çalışmaya başlayan Şurayı Devlet'in "Kavanin ve nizamat layihalarını tetkik ve tanzim, mesalihi mülkiyeyi tetkik, hükûmet ile eşhas beyninde mütehaddis deaviyi rü'yet ve memurini devletin tahkik ahvaliyle, muhakemelerini icra" görevlerini yerine getirmek üzere kurulmuştur. "Hükümet ile eşhas beyninde mütehaddis davaları" görmek ve çözümlemek görevi, 1876 Kanuni Esasisi ile genel mahkemelere bırakıldığından, İmparatorluk Danıştayı’nın yargısal görevi çok sınırlı kalmıştır.

İmparatorluk döneminde 54 yıl görev yapan Danıştay, 4 Kasım 1922 tarihinde İstanbul’daki bütün merkez kuruluşlarının TBMM Hükümetinin idaresine geçmesiyle 669 sayılı kanunla yeniden düzenlenip, 6 Temmuz 1927 tarihinde çalışmaya başlamıştır. 669 sayılı Kanuna göre Danıştay, üç idari bir dava dairesi olmak üzere, dört daireden oluşmaktaydı.

1961 Anayasası, mahkemelerin ve hâkimlerin bağımsızlığını hem yasama ve hem de yürütme organlarına karşı koruyabilmek için gerekli hükümleri öngörmekte idi. Bu Anayasanın 114. maddesinde, "İdarenin hiçbir eylem ve işlemi yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz" denilmiş ve 1982 Anayasası ile bazı kısıtlamalar getirilmişse de, temel ilke korunmuştur.

1982 yılında ayrıca, ilk derece idari yargı mercileri olan idare ve vergi mahkemelerinin kurulmasıyla, idari yargı örgütünün kuruluşu tamamlanmıştır. Bu gün Danıştay, bu mahkemelerin üzerinde bir temyiz mercii olarak yargı görevine devam etmektedir.

Şu Anki Danıştay Başkanı Kimdir?

Mevcut görevde olan Danıştay Başkanı Zeki Yiğit’tir.

Danıştay’ın Kelime Anlamı Nedir?

Yönetsel uyuşmazlıkları ve davaları görüp çözümlemek, Bakanlar kurulunca gönderilen yasa tasarıları hakkında düşüncesini bildirmek, tüzük tasarılarını, ayrıcalık sözleşme ve koşullaşmalarını incelemek, Başbakanlıkça gönderilen her türlü işler hakkında düşüncesini bildirmek, yasalarda gösterilen öbür işleri görmek üzere Anayasa ile görevlendirilmiş yüksek yönetim yargılığı, danışma ve inceleme yeri.

Danıştay’ın Görevleri Nelerdir?

İdare Mahkemeleri ile vergi mahkemelerinden verilen kararlar ve ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülen davalarla ilgili kararlara karşı temyiz istemlerini inceler ve karara bağlar.

Bu Kanunda yazılı idari davaları ilk ve son derece mahkemesi olarak karara bağlar.

Başbakanlık veya Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarı ve teklifleri hakkında görüşünü bildirir.

Tüzük tasarılarını inceler; kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında düşüncesini bildirir.

Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık tarafından gönderilen işler hakkında görüşünü bildirir.

Bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri yapar.

Danıştay’ın Karar Organları Nelerdir?

Daireler

Danıştay Genel Kurulu

İdari İşler Kurulu

İdari Dava Daireleri Genel Kurulu

Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu

İçtihatları Birleştirme Genel Kurulu

Başkanlık Kurulu

Yüksek Disiplin Kurulu

Disiplin Kurulu


Daha Fazla İçerik